In de hersenen zit een soort thermostaat die eigenlijk net zo werkt als de thermostaat thuis. Normaal gesproken staat deze thermostaat ingesteld op 37°C. Als de lichaamstemperatuur onder de 37°C daalt, dan zal het lichaam proberen om de temperatuur weer omhoog te krijgen (de verwarming gaat aan). Je krijgt kippenvel, gaat rillen en je verbranding gaat omhoog, totdat de juiste temperatuur weer bereikt is. Als je lichaam te warm wordt bijvoorbeeld bij warm weer buiten of bij sporten dan gebeurt het omgekeerde, dan zal je gaan zweten en gaan je bloedvaten open staan om zo veel mogelijk warmte kwijt te raken.

In de 19^de eeuw is er een onderzoek gedaan waarbij er bij 25.000 gezonde mensen voor een langere tijd hun temperatuur is gemeten. Zo weten we dat je temperatuur wisselt over de dag, meet meestal in de avond een hogere temperatuur dan in de ochtend en dat de gemiddelde temperatuur wisselt van persoon tot persoon en hangt ook nog af van welke dag van de maand het is.

Een normale temperatuur ligt tussen de 37°C en 38°C graden.

Tussen de 38°C en 38,5°C spreken we van subfebriele temperatuur.

Koorts is een temperatuur boven de 38,5°C graden (rectaal gemeten).
Het wordt periodieke koorts genoemd als er meer dan 3 episodes in 6 maanden zijn.
Minstens 7 dagen ertussen waarin de patiënt herstelt.

Koorts is een normale reactie van het lichaam op infecties en/of weefselschade. Als het afweersysteem een bacterie of virus tegenkomt (of beschadigde cel), dan gaan de cellen van het afweersysteem ontstekingseiwitten (cytokines) aanmaken. Deze cytokines zorgen er voor dat er prostaglandine aangemaakt wordt. Prostaglandine zorgt ervoor dat de thermostaat in je hoofd op een hogere temperatuur wordt afgesteld.  Je lichaam gaat nu proberen om ook op deze temperatuur te komen (de verwarming gaat aan). Daarom krijg je het vaak koud en wordt je rillerig als je koorts krijgt. Als je weer beter wordt dan gaat de thermostaat weer omlaag en zal je lichaam weer proberen af te koelen onder andere door te gaan zweten. (de verwarming gaat weer even uit).

Het lichaam zorgt er expres voor dat je temperatuur omhoog gaat bij een infectie.

Koorts remt de groei van virussen en van een aantal bacteriesoorten. En het stimuleert de afweercellen. Daarnaast zorgt de snellere hartslag en ademhaling ervoor dat er meer zuurstof en andere voedingsstoffen en afweercellen rondgepompt kunnen worden. Zo kan de infectie beter bestreden worden.  Het is dus niet altijd nodig om de koorts zelf te behandelen (bv met paracetamol of diclofenac). Het is wel heel belangrijk om uit te zoeken waar de koorts vandaan komt en zo nodig de oorzaak van de koorts te behandelen.

Op de lange termijn kan koorts wel nadelige effecten hebben. Koorts belast het zenuwstelsel wat kan leiden tot een verminderd bewustzijn, een delier of bij kinderen koortsstuipen. Daarnaast kost koorts het lichaam veel energie.

Bepaalde kinderen zijn extra kwetsbaar voor infecties bijvoorbeeld pasgeboren baby’s of kinderen met een afweerstoornis. Als deze kinderen koorts krijgen zal de huisarts of het ziekenhuis sneller worden bezocht.